दाङमा ३५ प्रतिशत रोपाई हुन बाँकी

बिमला घर्ती
घोराही, १७ साउन
साउन आधा सम्म पनि पर्याप्त वर्षा नभएपछि दाङमा गत वर्षको तुलनामा न्यून रोपाई भएको छ । जिल्ला कृषि विकास कार्यालय दाङका अनुसार हालसम्म जिल्लामा ६५ प्रतिशत मात्रै रोपाइँ सकिएको छ । पोहोर यो बेलासम्ममा ८० प्रतिशत रोपाइँ सकिएको थियो । धानको बिउ राखेको करिव २५ देखि ३० दिन सम्म रोपिसक्नुपर्ने हुन्छ । तर बिउ राखेको ४५ दिन भन्दा धेरै भैसकेको छ ।

यो बर्ष धान उत्पादनमा कमी आउने जिल्ला कृषि विकास कार्यालय दाङका कृषि प्रसार अधिकृत भरतमणि पोख्रेलले जानकारी दिनुभयो । वर्षा नै नभएपछि रोपाइँको चटारो हुने समयमा पनि सिँचाइ सुविधा नभएका स्थानका किसान फुर्सदिला छन् । मानो रोपेर मुरी उब्जाउने सिजनमै फुर्सद भएपछि अनिकाल लाग्ने चिन्ताले किसानलाई सताउन थालेको छ । सिँचाइ सुविधा भएका ठाउँमा किसानले जेनतेन रोपाइँ गरिरहे पनि अकासे पानीमा भर पर्नुपर्ने ठाउँका किसान आकाश हेरेरै दिन बिताउन बाध्य छन् ।

धान खेतीका लागि आवश्यक पानि पर्न नसकेकाले रोपाइँमा समस्या भएको घोराही उपमहाँनगरपालिका वडा नम्बर १३ का मोहन नेपालीले गुनासो गर्नुभयो । पोहोर असार मसान्तमै धान रोपिसकेका नेपालीलाई यो वर्ष कसरी रोपाइँ गर्ने भन्ने चिन्ता छ । उहाँले भन्नुभयो– ‘धानको बिउ राखेको लामो समय भैसक्यो, बिउ छिप्पीसक्यो, खेतमा पानी छैन, के गर्ने पानी नै पर्दैन’

अकासे पानीको भरमा खेती गर्दै आएका प्रेम बहादुर थापाको चिन्ता पनि उस्तै छ । यो वर्ष पानी पर्न नसकेकाले खोलानालामा प्रयाप्त पानी छैन । जसले गर्दा यो बर्ष रोपाइँ गर्न नसकिएको बताउनुभयो । यसवर्ष पर्याप्त पानी नपर्दा साउनको १५ विति सक्दा पनि दाङको ३५ प्रतिशत जमिन बाँझै छ । विगतका वर्षमा साउनको पहिलो सातामा धेरै जसो स्थानमा रोपाइँ भईसकेको भएपनि दाङमा यसवर्ष पर्याप्त पानी नपरेपछि रोपाइँ हुन नसकेको हो ।

खोला र कुलोबाट सिँचाइ पुग्ने ठाउँमा धान रोपाइँ सकिएर हरियो भएको छ भने कुलो नलाग्ने र आकाशे पानीको भर पर्नुपर्ने खेत अझै पनि बाँझै छन् । पर्याप्त रोपाइँ हुन नसकेपछि धानको बीउ ब्याडमै मर्न थालेका छन् भने धानको बीउमै डाँठ पलाउन थालेपछि अब रोपाइँ नै नहुने होकी भन्ने पिडामा पीडित किसान रहेका छन् ।

जिल्लामा हाल सम्म ६५ प्रतिशत मात्र धान रोपाई भएको छ भने ३५ प्रतिशत रोपाइँ हुँन बाँकी छ । जिल्ला कृषि विकास कार्यालय दाङले हाल सम्म ६५ प्रतिशत मात्र धान रोपाई भएको जनाएको छ । गत वर्ष भन्दा यस वर्ष धान खेती कम भएको कृषि विकास कार्यालयका कृषि प्रसार अधिकृत पोख्रेलले बताउनुभयो । उहाँका अनुसार समयमै वर्षात सुरु नभएको कारणले गर्दा हाल सम्म अघिल्लो वर्ष भन्दा कम धान खेती भएको हो ।

जिल्लाको देउखुरी र पश्चीम क्षेत्रका धेरै ठाँउमा रोपाई भईसकेको भएपनि विशेष गरि सौडियार, डुरुवा, नारायणपुर, ढिकपुर, घोराही क्षेत्रमा केही स्थानमा मात्र धान रोपाई गरीएको कार्यालयले जनाएको छ । जिल्लामा ३६ हजार हेक्टरमा धान खेती हुने गरेको छ ।

गत बर्ष जिल्लामा एक लाख ३९ हजार मेट्रिक टन धान उत्पादन भएको थियो । जिल्लामा ४० प्रतिशत खेती आकाशे पानीको भरमा हुने गर्दछ । बाह्रै महिना नै सिंचाई ६० प्रतिसत जमीनमा हुने गर्दछ । गत वर्ष प्रति हेक्टर ४ टन उत्पादन भएको कृषि कार्यालयको भनाई छ । जिल्लामा यस वर्ष १ सय ३ हेक्टरमा चैते धान खेती गरीएको कृषि प्रसार अधिकृत पोख्रेलले जानकारी दिनुभयो ।